เข้าใจสัจธรรมของชีวิต มุมมองน่าคิดจากพวงหรีด

เชื่อว่ามีคนจำนวนไม่น้อยทีเดียวที่คิดหรือเข้าใจว่า การไปร่วมงานศพ เป็นลักษณะของการทำหน้าที่ทางสังคมอย่างหนึ่ง เพราะความสัมพันธ์ของคนในสังคมยุคปัจจุบันดูจะห่างเหินกันมากขึ้น ไม่ได้แนบแน่นเหมือนครอบครัวเดียวกันเหมือนสมัยก่อน บางคนรู้จักกับผู้ตายโดยตรงแต่อาจผิวเผิน บางคนก็อาจจะรู้จักกับครอบครัวที่เป็นญาติของผู้ตาย การไปร่วมงาน หรือส่งพวงหรีดไปร่วมงาน ไปทักทายกับเจ้าภาพ จึงคล้ายกับว่าเป็นการทำหน้าที่ทางสังคมที่ต้องทำ แต่จริง ๆ แล้วการจัดพิธีศพทางศาสนานั้นมีหลายสิ่งหลายอย่างที่ซ่อนอยู่ภายใน เป็นสิ่งที่จะทำให้เราทุกคนสามารถเกิดปัญหาและค้นพบสัจธรรมความจริงของชีวิตได้มากมาย โดยที่เรามักไม่รู้

พิธีกรรมรวมถึงสิ่งของเครื่องใช้ในงานศพนั้น แท้ที่จริงแล้วไม่ใช่เรื่องของความสิ้นเปลือง ไม่ใช่เป็นไปเพื่อการปลอบใจผู้ใดหรือทำให้ช่วยคลายเศร้าคลายความทุกข์เท่านั้น แต่ยังแฝงคติแง่คิดที่ลึกซึ้งอยู่ภายในไว้มากมาย ซึ่งไม่ว่าจะเป็นเจ้าภาพที่จัดงาน หรือแขกที่ไปร่วมงานศพก็ตาม สามารถที่จะเรียนรู้และเก็บเกี่ยวผลประโยชน์อันมากมายจากพิธีกรรมและสิ่งของที่ใช้ในงานศพได้เป็นอย่างดี อาทิเช่น การไปเคารพศพนั้น เป็นโอกาสดีที่เราจะได้แสดงความเคารพหรือขมาแก่ศพหรือดวงวิญญาณของผู้จากไปครั้งสุดท้าย และนัยยะที่ลึกซึ้งกว่านั้นก็คือ การพิจารณาถึงเรื่องความตาย ให้ศพของผู้จากไปได้สอนเราเป็นครั้งสุดท้ายว่า “นี่คือสิ่งที่ทุกชีวิตต้องพบเจอแบบหนีไม่พ้น” หรืออย่างการส่งพวงหรีดไปร่วมงาน แน่นอนว่าช่วยปลอบใจให้ญาติ ๆ ผู้ตายคลายโศกได้บ้างไม่มากก็น้อย แต่ก็ยังมีนัยยะที่สองแฝงแง่คิดอยู่ในพวงหรีดที่ส่งไปด้วย

กรณีถ้าส่งพวงหรีดแบบดอกไม้สดไป พระท่านว่า ให้พิจารณาดอกไม้สดนั้นเปรียบประดุจตัวของเราหรือชีวิตของเราเอง เมื่อเราเกิดมาและเติบโตเข้าสู่วัยหนุ่มสาว ชีวิตก็จะเบ่งบานดุจดอกไม้ที่สวยงามที่ประดับประดาอยู่บนพวงหรีดนั้น แต่ในท้ายที่สุดแล้ว ดอกไม้ก็จะต้องร่วงโรยเหี่ยวเฉาไปในไม่ช้า ชีวิตของคนก็เช่นกัน สักวันหนึ่งเราก็จะต้องเจ็บไข้ได้ป่วยเหมือนดอกไม้ที่ร่วงโรย และจะต้องแก่ชราลงเหมือนดอกไม้ที่เหี่ยวเฉา และในที่สุดแล้วก็จะต้องตายสูญสลายไปเฉกเช่นเดียวกันกับดอกไม้นั่นเอง

เมื่อมองกันให้ดีดังนี้จะเห็นว่า ทุกพิธีกรรม ทุกสิ่งที่อยู่รายล้อมภายในงานศพ ล้วนเป็นสิ่งที่มอบข้อคิดปริศนาธรรมให้เราได้ฉุกคิดได้ทั้งนั้น ฉะนั้น ก่อนจะส่งพวงหรีดไปร่วมงานครั้งหน้า หรือขณะที่คุณไปร่วมงานศพครั้งต่อไป อย่าลืมที่จะเรียนรู้แสวงหาปัญญาจากงานและวัตถุสิ่งของที่อยู่ในงานศพด้วย ลองนำสิ่งเหล่านี้มาพิจารณากับชีวิตของตนเอง ไม่ใช่เพื่อทำให้เกิดความเศร้า แต่เพื่อทำให้จิตใจของเราสงบ มองความตายด้วยสายตาที่เกิดปัญญา และใช้เวลาทุกนาทีในปัจจุบันนี้ให้มีคุณค่าอย่างที่สุดกับทุกคนที่เรารัก ก่อนที่สัจธรรมความจริงของชีวิตจะเข้ามาเยือนชีวิตของเรานั่นเอง